|
Passagiers en cruiseschepen |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Meer dan 150 jaar (sinds 1846) werden er passagiers vervoerd tussen Oostende en Dover, de laatste jaren naar Ramsgate en Dover. De 'Prinses Josephine-Charlotte' was de eerste Car-ferry die sinds 1949 gebruik maakte van de Oostendse haven. In Oostende werden meermaals de landingssteigers aangepast om te voldoen aan de nieuwe eisen en afmetingen van de steeds groter wordende ferry's. Jetfoils werden in 1981 in dienst genomen om de vaartijd naar Engeland drastisch te verkorten. Ze konden echter enkel passagiers vervoeren. De grootste Car-carrier de Jumbo ferry 'Prins Filip' startte haar overtochten in 1992. Niet voor lange tijd want de RMT stopte haar activiteiten in 1997. Jarenlang was Oostende aldus de Belgische passagiershaven naar het Verenigd Koningrijk. De Regie voor Maritiem Verkeer was gedurende die 150 jaar een begrip in Oostende op velerlei vlak. Terwijl het goederenverkeer in de Vlaamse havens meer dan verdubbelde in de periode 1980-2007, daalde evenwel het passagierverkeer in de Vlaamse havens tot minder dan 18 % van wat ooit aanwezig was. De oorzaak van deze daling is terug te vinden in een aantal omstandigheden die hierna worden behandeld. De evolutie van het aantal passagiers in de Vlaamse havens over de voorbije 30 jaar is bondig weergegeven op de tabel I.
Het is duidelijk dat het passagierverkeer in hoofdzaak een aangelegenheid is van de Vlaamse kusthavens, en dat zowel Gent als Antwerpen hier geen significante betekenis hebben.
Alle Vlaamse zeehavens beschikken over een aanmeerplaats voor cruiseschepen en claimen het belang van de cruises. In de haven van Oostende werd in september 1998 gestart met de bouw van een cruiseterminal vlak ter hoogte van het maritiem station. De werken waren in juni 2000 klaar. De kaai heeft een lengte van 250 meter en een diepgang van 8,50 meter. Door zijn ligging is er een onmiddellijke aansluiting met het openbaar vervoer en heeft men uitstekende verbindingen met Brugge, Gent, Brussel en Antwerpen, en indirect zelfs met Parijs via de Thalyslijn (ovestap in Brussel Zuid of Lille). Het grootste schip dat tot op heden heeft aangemeerd is de Prinsendam van de Holland Americalijn. Het schip heeft een lengte van 204. m, 32,32 m breedte en 7,25 m diepgang. Zeebrugge is trouwens door zijn centrale ligging en gemakkelijke toegankelijkheid uitgegroeid tot de belangrijkste cruisehaven van Vlaanderen die de grootste cruiseschepen ter wereld kan ontvangen. Voor de rederij betekent de kustligging van de haven een minimale aanlooptijd omdat het schip niet moet afwijken van het traject op de Noordzee. Vanuit de haven hebben de passagiers die zich aan boord bevinden van de luxueuse cruiseschepen, een ruime keuze uit diverse dagexcursies. Het historische centrum van Brugge en de andere Vlaamse cultuursteden kunnen daarbij op heel wat toeristische belangstelling rekenen. In Zeebrugge meerden voorheen de cruiseschepen aan langs de Leopold II dam en later in het Albert II dok, op ongeveer 2 km afstand van het station Zeebrugge. Door de intensere ingebruikname van de FCT kaaimuur door APM T werd uitgeweken naar de Zweedse kaai. Een van de cruiseschepen die naar Zeebrugge voor het laatst kwam was de Queen Elizabeth II. (BRT (ton): 70327 lengte 293 m, breedte 32 m, diepgang 9 m, aantal passagiers: 1.496 en 1.004 bemanningsleden. Gemiddeld nam het aantal passagiers per schip in Zeebrugge toe van ca 633 (2001) tot 1260 (2007). Antwerpen is ook een culturele cruisebestemming in Europa die rechtstrteeks kan worden bereikt. Moderne cruiseschepen meren aan pal in het historische stadscentrum, waar de cruiseterminal de passagiers verwelkomt. Ter hoogte van het wandelterras Zuid aan Kaai 20 kan u enkele malen per jaar de reuzengrote cruiseschepen bewonderen. Antwerpen is evenwel meer een rivier cruisehaven dan een zee cruisehaven zoals o.a. uit de cijfergegevens blijkt. Op 29 augustus 2006 bracht het cruiseschip Cristal Serenity van de rederij Crystal Cruises een bezoek aan Antwerpen.
De Cristal Serenity blinkt uit in superlatieven, het is het grootste cruiseschip dat ooit een bezoek heeft gebracht aan Antwerpen.
De Cristal Serenity, dat in Frankrijk werd gebouwd (2003) is 249,9 meter lang, 32,3 meter breed en weegt maar liefst 68.000 ton. Het schip biedt plaats aan 1.080 gasten en 655 bemanningsleden. Gemiddeld zijn er ongeveer ca 112 passagiers op een riviercruises en ca 638 op een zeecruises. De evolutie van het aantal cruises in de Vlaamse zeehavens is bondig weergegeven op de tabel II. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
In dit vijfendertigjarig overzicht van de passagiersverkeer neemt voor de Vlaamse kusthavens het aantal passagiers voortdurend af, maar stabiliseert zich nu of neemt sinds 1996 (Zeebrugge) lichtjes toe. De reden van deze continue daling is vooral het gevolg van economische factoren. De overtocht tussen Calais en Dover bedraagt met klassieke ferry's ca 1uur 15 minuten, slechts 35 minuten met een Catamaran. De overtocht voor de Vlaamse havens bedraagt wegens de grotere afstand 4 tot 15 uur. Over de weg is de afstand tussen Oostende en Calais minder dan één uur, terwijl men bijna rechtstreeks van de autosnelweg de ferry kan oprijden. Tijdens de piekperioden worden in Calais en Dover elk uur tot vier overtochten aangeboden. De cliënt is niet bereid om meer te betalen voor een langere vaart, eerder omgekeerd, ervaart de langere overtocht als negatief. Met andere woorden, de korte overtocht in Calais trekt alle verkeer aan die Zuid-Engeland (Kent en verder) tot bestemming heeft. Zelfs havens als Boulogne en minder Dieppe op relatief korte afstand van Calais gelegen konden niet op tegen deze concentratie. Alleen Duinkerken (Gravelines) groeit significant. Vooral de frequentie trekt de gebruiker aan. Ook de indienstname van de Chunnel concentreerde de "Channel crossing" op Calais. Als het goederenverkeer aanvankelijk minder invloed ondervond in Zeebrugge van deze concentratie van de overtocht, dan was dit omdat Zeebrugge gespecialsieerd is in niet begeleid goederenverkeer, terwijl Calais zich uitsluitend op begeleid goederenverkeer heeft toegelegd. "Niet-begeleide passagiersverkeer" bestaat uiteraard niet, vandaar dat de concurrentie met Calais ernstiger gevolgen had voor passagiers in Oostende en Zeebrugge dan voor de goederen. Daarenboven voor de truckers bezorgt een langere overtocht de truckers een rusttijd voor hun tacograaf, hetgeen niet van tel is voor autopassagiers. Een tweede factor van de daling is terug te vinden in de eenmaking van Europa. De overtocht was dikwijls een alibi om taxfree te shopping. De reders haalden uit de shopping aan boord meer uit dan uit de "core-business", de eigelijke overtocht. In de tachtiger, begin de negentiger jaren heeft ook de wisselkoers daarenboven ook invloed gehad. Shoppen in Zuid-Engeland was in wegens de lage Pond. Uiterraard leverde elke shopping minstens twee passagiersovertochten op. Het omgekeerde doet zich nu voor, maar de Brit verkiest een kort verblijf en overtocht naar het naburige Calais. Het aantal overtochten zowel via de ferry's als via de Chunnel is er wat passagiers betreft ook op de terugtocht. De Eurostar neemt een deel van hen over. Oostende heeft lange tijd geworsteld met het probleem dat de RMT ondermeer wegens de lange vaartijd, niet meer concurentieel was. Daarenboven vereist een langere vaart ook een hoger comfort (daarom de prins Filip), wat de kosten opdrijft. Daarenboven vereiste een open Europa dat er niet langer concurrentievervalsing mogelijk was door Staatstussenkomst. Er werd daarom gesaneerd, maar vooral de loonkosten droegen er toe bij dat het Passageirsverkeer op Zuid-Oost Engeland teruggebracht werd tot de verbinding Calais -Dover. Waar bleven dan nog mogelijkheden? Zowel naar het noorden (Zeebrugge/Rotterdam - Hull), Hoek van Holland / IJmuiden - Felixstowe, als naar het zuiden via Le Havre/Quistreham/Cherbouig - Portsmouth en Bilbao/Roscoff/Santander - Plymouth bieden een mogelijkheid om in het Verenigd Koningrijk lange rijtijden te vermijden. Kortere verbindingen als Dieppe - Newhaven en Boulogne - Folkstone en naderhand ook Le Havre - Portsmouth hebben het regelmatig moeilijk te overleven of zijn (in aantal of geheel) gestaakt. Een combinatie van goederen met passagiers verschaft enerzijds de trucker de mogelijkheid op lange rusttijden en vermindert anderzijds honderden kilometers voor de reiziger. Door een nachtovertocht creëert men het gevoel van tijdswinst. Met andere woorden dit Ro-Pax verkeer leverde een geschikte oplossing. Aldus vond Zeebrugge met de verbindingen met Hull (Kingston upon Hull) en Rosyth nieuwe mogelijkheden voor passagiersverkeer. Oostende onderhield een Ropax verbinding op Ramsgate, maar ook dit is verleden tijd. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||